Prawo karne – co to takiego?

Prawo karne należy do jednej z gałęzi prawa, która obowiązuje w państwie. Co więcej, prawo karne określa zbiór przepisów, które regulują odpowiedzialność karną za czyny zabronione. Jaki więc jest podział prawa karnego, co jest jego źródłem, a także jakie funkcje prawa karnego obowiązują w Polsce? Sprawdź.

Podział prawa karnego

Prawo karne ze względu na zasady zastosowania oraz wagę czynów zabronionych można podzielić na:

• podział ze względu na kryterium podmiotu:

• prawo karne materialne – są to przepisy, które regulują odpowiedzialność karną za czyny, które są przestępstwami pod groźbą kary oraz inne środki reakcji karnej przez sądy w odpowiedzi za te czyny.
• prawo karne procesowe – inaczej nazywane prawem karnym formalnym. Jest to zbiór przepisów normujących postępowanie w sprawach o przestępstwa przez prawo karne materialne.
• prawo karne wykonawcze – natomiast ten rodzaj prawa karnego reguluje zespół norm, które określają zasady orzeczeń, w tym wykonywania kar, środków karnych i zabezpieczających.

• podział ze względu na zakres zastosowania:

• prawo karne powszechne – określone są tutaj wszystkie normy prawne, które powinien przestrzegać każdy obywatel i dotyczą one wszystkich dziedzin życia społecznego.
• prawo karne indywidualne – są to przepisy regulujące normy, które chronią strefę interesów (może być to na przykład prawo skarbowe) lub dotyczą zdefiniowanej grupy osób (na przykład jest to prawo wojskowe).

• podział ze względu na wagę popełnionych czynów zabronionych:

• prawo karne dotyczące wykroczeń – określone są tutaj przepisy, które dotyczą wszystkich czynów zabronionych o niedużej szkodliwości społecznej. Może być to na przykład wykroczenie drogowe.
• prawo karne sensu stricto – określone są tutaj przepisy, które dotyczą wszystkich czynów zabronionych o dużo większej szkodliwości społecznej.

Funkcje prawa karnego, które obowiązują w Polsce

Do funkcji prawa karnego należy zaliczyć:

• funkcję sprawiedliwości – której głównym celem jest wykluczenie negatywnego stanu napięcia, pojawionego się w społeczeństwie na skutek popełnionego przestępstwa.
• funkcję ochronną – do jej zadań należy ochrona interesów konkretnych podmiotów zawartych w przepisach prawnych lub osób, o których jest mowa w regulacjach prawnych.
• funkcję gwarancyjną – gwarantuje ona jednostce bezpieczeństwo przed zbyt dużym angażowaniem się w jej prawa władzy, która z różnych względów chciałaby wykonywać funkcję ochronną.
• funkcję kompensacji – polega ona na próbie naprawienia zła, które zostało wyrządzone poszkodowanemu.
• funkcję prewencyjną – jej celem jest obniżenie przestępczości, na przykład ze względu na ryzyko poniesienia konsekwencji za przytoczony czyn zabroniony.

Co jest źródłem prawa karnego?

Źródłem prawa karnego w naszym kraju są ustawy (kodeksy), na podstawie których można wyróżnić:

• Kodeks Karny;
• Kodeks Postępowania Karnego;
• Kodeks Karny Wykonawczy.

Podsumowanie informacji na temat prawa karnego

Na sam koniec należy tylko dodać, że prawo karne stanowi pewnego rodzaju ochronę i niesie bezpieczeństwo w kraju, które wywołane jest obawą obywateli przed popełnieniem jakiegoś przestępstwa.